******************************************************************
Б Ү Б Ү С А Р А
Кыргыздын бий периси Бүбүсара Бейшеналиева Маскөө шаарындагы атактуу чоң театрында бийлегенде, орустун Уланова аттуу атагы таш жарган балериналары баш болуп келип, “Бибочкалап” кучакташышып, жанына тегеренип чуркашканын айтып, маашырлангандар далай болгон. Жараткан Бүбүсарага келбеттүү бойду, нур төгүлгөн жүздү, бул дүйнөнүн арман-асылын батыра чачыраган бөлөкчө ботодой көздү, мажүрүм талдай ийилчээк келишимдүү мүчөнү, бийчилик тубаса талантты берген. Төрт тарабы төп жаралган жан чанда болот. Дегеле телегейи тегиз деген оңой менен батынып айта берчү кеп эмес. Атактуу Улановага окшогон балериналардын кыргыз бийчисине имерилгендери да сейрек кездешчү бул төп келгендикти туйуу жана чыныгы талантты сыйлоонун көрүнүшү болсо керек.
Сахнанын таалайы үчүн тагдыр өзү жараткан урумдан ашкан улуу бийчи Бүбүсара Бейшеналиева 1926-жылы 17-майда Чүй облусунун, Аламүдүн районуна караштуу Таш-Дөбө айылында жарык дүйнөгө келген. Бүбүсаранын балет менен таанышуусу эң эле эрте башталып, 1936-жылы Ленинграддагы хореографиялык училишанын кабыл алуучу көчмө комиссиясы, балетмейстер В. А. Варковицкийдин жетекчилигинде Фрунзе шаарына келип, кароо-сынактын негизинде кыргыздын 24 кыз-уулу алыскы илим-маданияттын борборунда окууга кабыл алынган.
Бүбүсарнын тушоо кесүү концерти 1940-жылы өзүнүн тарбиялоочусу жана мугалими Н. А. Камкова койгон «Пиччикато» балетинде эң оор бий элементтерин так аткаргандыгы менен реценттердин көңүлүн өзүнө бура алган.
М. Раухвергер тарабынан коюлган «Чолпон» балети Бүбүсара Бейшеналиеванын чыныгы жылдыз экендигин таксыктаган балет болуп калды. Москва, Ленинград ж. б. ири шаарларда көрсөтүлгөн бул спектакл жана анын мотивинде тартылган «Чолпон» балет-фильми кыргыз театрынын балет жаатында дүйнөлүк таанылууну жана атак даңк алып келген.
Классикалык балеттер – «Ак куу көлү», «Уйкудагы кыз», «Ромео жана Джульетта», «Лауренсия», «Шопениана», «Дон Кихотто» жооптуу образдарды ачып, Бүбүсара өзүнүн бийи менен эң жогорку чеберчилигин көрсөткөн.
Бүбүсара Бейшеналиева улуттук жана классикалык балет спектаклдеринде ар кыл мүнөздөгү образдардын бүтүндөй образын жаратып, өзүнүн көп кырдуу артисттик талантынын бардык көркү менен ар тараптан ачууга жетишкен. Ал кыргыз профессионалдык хореография өнөрүнүн башында туруп, анын калптанышына жана азыркы деңгээлге көтөрүлүшүнө өтө зор салым кошкон жана жеке өзүнө тийешелүү аткаруучулук салттарын мураска калтырган.
Атактуу бийчи Бүбүсара 1973-жылы болгону 47 гана жаш курагында узака созулган оорудан кийин мезгилсиз дүйнөдөн кайткан.
Асыран АЙДАРАЛИЕВ. Финляндия, Келсинки шаары.
Комментарий кошуу