Oct 11

Галерея..

*****************************************************************************************************************
ЭЛ СЫЙМЫГЫ..

«Өмүр бизден өтүп кетсе, эл эмгектен эскерсин!»
Аалы ТОКОМБАЕВ (Балка)

Кезекте кыргыздын даңктуу уулу, дүйнөнү дүңгүрөткөн балбаны, грек-рим күрөшү бойунча КР нын 10-жолку чемпиону, «А» класстагы жогорку категориялуу «Гран При» эл аралык турнирлердин 12-жолку жеңүүчүсү, 1999-жылдагы Афинада болуп өткөн дүйнөлүк чемпионатта коло медалдын, 1994-1998-жылдардагы Азия ойундарынын эки жолку күмүш медалынын жана көптөгөн байгелерди тынбай багындырып келген баатыр жигити Раатбек САНАТБАЕВдин бейнесине белгилүү-белгисиз сүртүмдөрдөн эскерүү катары калтыра берсеңиздер болот..1

559743_494063997359054_741845949_nГүлжакан МАВЛАНОВА. Кандай аял тууду экен, Раатбектей уулду дегендей эле күйдүрүп кетти го бул кыргызымдын эр азаматы дагы. Кыргыз эмес башка улуттун өкүлү келип “колуңардагы баалуу кымбат нерсеңерди барктай албайт экенсиңер” деп жоктоп ыйлаганда жанына адам туралбайт эле ошондо. Раатбектин эки уулу менин кызым менен окуп калды. Ар дайым ата-энелер чогулушунда узун бойлуу, жөнөкөй жигит кирип келип арткы орунга олтуруп калаар эле. Бир күнү баласы Даулеттен эжейи жадыбалды “үч жерде үч канча болот?” деп сурап жатпайбы. Анда Даулет, “алты” деп жооп берди. Эжейи тууралап, “чоокууң, тогуз болот, кайтала” дейт.. Даулет камаарабай туруп “чоокууң, тогуз болот” деген. Ошол тили балдай ширин балдар бир канкордун азабынан атасыз жетим калды…

РайкүлРайкүл АЙДАРАЛИЕВА. 2005-жылы Камчыбек Жолдошбаев куда менен кымыз ичкенге Ат-Башыга жайлоого бирге барган экен. Апам-атамдар кой союп, коноктошуп, аркы беркини сүйлөшүп көпкө отурушканын айтып калышат. Кетип жатканда аябай ыраазычылыгын билдирип, “кийин да сөзсүз келип кымыз ичип кетем” дептир. “Ыймандуу, абдан адамкерчиликтүү бала экен, келиндеримден төрөсө неберемдин атын Раатбек коем” – деп ойлоп койчуумун деп калчуу. Айтканындай эле бир инимдин келинчеги уул төрөп, апам анын атын Раатбек деп койгон. Апам өзү деле билбептир, Раатбек Санатбаев деген ким экенин, тек гана жакшы сапаттарына ыраазы болуп, атын койгом дейт. Буйурса Раатбек эмдиги жылы 1- класска барат..

*****************************************************************************************************************
«ЭЛ СЫЙМЫГЫ»

Үсөн КУДАЙБЕРГЕНОВ «Гиннес» китебине кирген биринчи кыргыз. Ал учурунда 27 метр бийиктиктеги аскадан ат менен кошо cууга секирип, эр жүрөктүүлүгү менен бүтүн дүйнө элин таң калтырып, атагы таш жарган чыгаан каскадер болчу. Эң негизгиси айкөл, улуу-кичүүнү бирдей сыйлай билген адамкерчиликтүү жана өз элинин чыныгы мекенчил атуулу эле. 2005-жылдын 24-мартындагы төңкөрүштө тартип коргоочулар чилдей тарап, эмне кылаарын билбей алдастап, алапайларын таппай калган маалда эр жүрөк Үсөн арыдан бери «Элдик кошуун» түзүп, башаламандыкты токтотууга зор салымын кошкон. Көптөгөн банктарды жана башка стратегиялык объектилерди талап-тоноодон сактап калган. Үсөндүн бул эмгеги тарыхта калды. Ошол 2005-жылдын 10-апрелинде канкор, мыкаачылар Үсөндү өз үйүнө келип ит аткандай атып кетишкен. Кайсы канкорлор, эмне себептен атып кеткендиги ушул кезге чейин табышмак..

Тап 1

Дайардаган Асыран АЙДАРАЛИЕВ. Финляндия.

Dec 27

«Эл сыймыгы»

*****************************************************************************************************************

КЫРГЫЗ ӨҢҮ_СҮЙМӨНКУЛДУН ӨҢҮ_НДӨЙ!

«Өмүр бизден өтүп кетсе, эл эмгектен эскерсин!»
Аалы ТОКОМБАЕВ (Балка)

«Кыргыз Көчү» тобу кыргызынын атын алайга, даңкын далайга чыгарып, учурунда унчукпай-этпей эле эли үчүн эмгек этип, тер төгүп кызмат кылып кеткен чыгаан уул- кыздарын эскерип, ушундай улууларын байма-бай даңазалап турмакчы.. Анда эмесе алгачкылардан болуп атактуу актер, таланттуу сүрөткер, ары эң жөнөкөй кыргыздын бирден- бир сыймыктана турган чыгаан уулу Сүймөнкул ЧОКМОРОВДУН бейнесине белгилүү- белгисиз сүртүмдөрдөн калтырсаңыздар болот..

Бектурсун АЛИБЕКОВ.  Атақтуу қырғыз, Сүймөнқул Чоқморовдун бейнесине “сүртүм” таштоо үчүн, көркөм өнөрлүү жэ ақын болуу қажет ғо? Биздин айтаарыбыз эле ушул. “Қырғыз ӨҢҮ_Сүймөнқулдун ӨҢҮ_ндөй, Сүймөнқулдун ӨҢҮ_қырғыз ӨҢҮ_нүн үлгүсү”.

Сүкө 2

АйтмырзаАйтмырза АБЫЛКАСЫМОВ.  Илгери айылдагы мектептин алдындагы драма ийриминен Бексултан Жакиевдин “Алтын аяк” драмасынын 1-бөлүгү болгон “Улуу үркүндөсүн” спектакль кылып коюп, республикалык кароого келип калып, калыстардын сынына койдук. Анан гримделген бети-башыбызды аарчып жатсак эле, ошол бөлмөгө Бексултан Жакиев менен Сүймөнкул Чокморов кирип келсе… Таң кала карап эле калдык. Алар баарыбыз менен учурашып, Б. Жакиев чыгармасын алып келгенибизге ырахматын айтты. Ал эми С. Чокморов болсо: “Мен го актерлордун ойногонуна баа бере албаймын. А художник катары силердин кийимдериңерге абдан суктандым, Абдан баарысы натуралдуу экен”, – деп салды. Биз болсо, С. Чокморовдун актерлук чеберчиликке “баа бере албагандыгын” анын жөнөкөйлүгү деп, көпкө тамшана күлүп жүрдүк… Ошондогу Сүкөнүн элеси дайыма көз алдымда жүрөт! Баса, мактанып койсом: ошондогу элдик театрлар да аралаш катышкан республикалык кароодо биздин мектептин ошол спектакли 1- орунду алып, министр Кондучалованын колунан дипломдорду алганбыз!!!

"Жетинчи ок" көркөм тасмасында милициянын командири Максумовдун ролунда.

“Жетинчи ок” көркөм тасмасында милициянын командири Максумовдун ролунда.

Асыран АЙДАРАЛИЕВ. Атактуу Сүкөбүз адамдардын арасынан өтө сейрек кездеше турган чыныгы таланттын уйуткусун бүтүндөй тулку бойуна жык сиңирип жүргөн адам болгонун ошол мезгилдеги көрүп, билип, ааралашып калган адамдар беш колундай билишет. Бул киши ушунчалык токтоо, эң жөнөкөй жана адам чыдагыс кыйын кырдаалдарга кыңк этпей чыдап, билгизбей көтөрүп жүрө алган касиети бар жана кайратту адам болгон. Мен да көрүп, анача-мынча аралашып калдым десем болот..

1982-жылы күзүндө Фрунзедеги С. Чуйков атындагы көркөм сүрөт окуу жайынын жатаканасында ошол окуу жайдын студенттери менен Сүкөбүздүн жолугушуусу болуп калды. Кечке жуук келди. Жанында ал учурда жатакананын тарбийачысы болуп иштеп жүргөн Эл сүрөтчүсү Жоомарт Кадыралиев отурду. Мага ал киши менен ошол күн биринчи жолугушуу болду. Мурунку курста окугандар жакшы билишет го, окуу жайда сабак берип жүрүп жакшы таанышат экен, көптөгөн суроолорду жаадырып жатышты.. Ал учурда баш оту менен киного кетип сүрөт окуу жайына келбей, сабак бербей калган учуру болчу. Эптеп мен да кыпчылып “дүжүр” бир суроо берип калдым. “Сиздин жактырган, жакшы көргөн кесибиңиз кайсы, актерлукпу же сүрөтчүлүкпү” деген суроомо, “албетте сүрөтчүмүн, а актерлук менин жөн гана хоббим” деп жылмайа жооп берип койгон. Анткен менен ал ошол кезде Сүкөбүз бүтүндөй сойузга аттын кашкасындай таанымал актерлердун бири аталып, жылдызы жанып турган учур болчу.. Бирок ал кишиде андай бой көтөрүү, менсинүү, текеберленүү дегендин жыты да байкалбайт эле. Бир калыпта гана баардык суроолорго тегиз жооп берип, кээ бирине тамашалай жооп берип, баарыбызды кубандырып, өзү да каткырып отуруп каш карайып, караңгы кирленде зыңгыраган бойдон ар бирибиз менен кол алышып, коштошуп чыгып кеткен эле..

Бакыт. МБакыт МЫРЗАТАЕВА. Кыргыз киносуна болгон сүйүүмдү ушул улуу адамдын аты менен тыгыз байланыштырам. Бала кезден сүрѳттѳрүн чогултуп эле сактап жүрчүмүн. Кийин студент болгондо деле ал тууралуу кѳп окуп, кѳп кызыктым, ар дайым сумкемде З. Лындинанын «С. Чокморов» деген чымкый кара, кѳк түстѳгү сырты катуу, ичинде түстүү сүрѳттѳрү менен ал тууралуу жазылган орусча китеби жанымда болор эле, эскирбесин, кирдебесин, айрылбасын деп башка сүрѳттѳрүн да жылтырак кагазга салып алчумун, аны группалаштарым түгүл, курсташтарым да билчү. Кимиси ал тууралуу маалымат же сүрѳт тапса, мага жагымдуу маанай тартуулаш үчүн алып келип берер эле, мен ырахматымды айтып түгѳтѳ албай калчумун андай кезде, «ушу адамды жанынан кѳрсѳм жүрѳгүм жарылып кетсе керек, элестете албайм го» деп бир эсе оюн-чынын аралаштырып 1- курста айтып калчумун. Кѳп ѳтпѳй университетте жолугушуу болуп калды, анын келишин чоң залда чыдамсыздык менен күтүп отурабыз, Боке 3уюштуруучулар бир кезде дүрбѳп эле «келди, келди» деп сыртка карай чыгып калышты. Баарыбыздын кѳзүбүз жайнап эле ал тарапты карап калдык, ошондо узун бойлуу келген, сымбаттуу, кең далылуу, келишимдүү Сүймѳнкул аганын карааны кѳрүнгѳндѳ дүркүрѳтѳ кол чаап туруп тосуп алдык, кыздардын баары мени карайт, качан «жыгылып» калат дештиби… Айтор, Сүкө 4ошондо салабаттуу басып келип, алдыдагы аксакалдар менен амандашып, аны коштоп келген бир-эки киши менен алдыдагы орундуктан жай алышты. Ошол кѳз ирмем мен үчүн кымбат да, сыймык да эле!!! Кеченин аягында жанына кол тамга сурап баргандар батпай калды, мен да турам арасында, колумда китеби, анан азыркы жүктѳмѳдѳгү кѳгүлтүр кѳйнѳк кийип, кичине жакасы ачылган сүрѳтү бар болчу (жылаңбаш түшкѳн сүрѳт болчу, калпагын Асыран ага кийгизип койсо керек).

Боке 1Баарына жетишип кол тамга берип атып эле кѳзү менин колумдагы ѳзү тууралуу китепке, анан сүрѳтүнѳ урунду да, бир жагымдуу жылмайып койду, ичим ысып кетти! Кезегим келгенде атымды сурап бажырайтып «Бакытка С. Чокморовдон» деп жазды, анан китептин биринчи бетиндеги актай жерине боз үйдүн сүрѳтүн чиймелеп заматта тартып койду. Бул алгачкы жолугушуу азыр да күнү бүгүнкүдѳй кѳз алдымда! Кудайга шүгүр, андан кийин да кездешүүлѳргѳ күбѳ болдук. Биз окууну аяктап бараткан жылы «жер титирегендей» эле жүрѳк титиреткен жоготууну ишенип-ишенбей уктук. Бул азаны бүтүндѳй кыргыз эли менен бирге башка улуттар да кабыргасы кайышып кѳтѳрдү, жаш-кары дебей жоктоп турушту. Анын кадыр-баркынын, ректалантынын, адамгерчилигинин бийиктиги ушул азыр да улам жогорулап баратканын байкаса болот. Эсимде, 1992-жылы бекен, анын кара шляпа кийген сүрѳтүн чоң календарь кылып чыгарышкан эле. Ал сүрѳт жатаканада бѳлмѳмдѳгү ѳзүм жаткан керебеттин баш жагына илинип турчу. Жайында мамлекеттик сынак тапшырып бүтүп сүрѳткѳ түшүп жатканбыз (а кезде Тап 1атайын фотограф чакырылчу, ак, кара түстѳ эле тартышчу), андан мен суранып калдым, бѳлмѳдѳ да бирѳѳ бар эле, ошо менен мени сүрѳткѳ тартып коюңузчу десем, мен кѳтѳрүнүп ал жакка баргыча убакыт ѳтѳт, аны бул жакка эле чакырып келгиле, бул жактан тартам деп калды. Ал баспайт да десем, тиги «каткан» бойдон мени карап калды, кыздар кыраан-каткырыкты салышты, тиги таң калган абалда мени ээрчип жѳнѳдү. Бѳлмѳгѳ киргенде стулду керебеттин үстүнѳ коюп плакаттагы сүрѳткѳ тең келгидей болуп, кудум жанында тургандай сүрѳткѳ тартууну сурандым. Ал менин ѳтүнүчүмдү аткарып бүтүп,(ал ѳзү да чыгармачыл адам окшойт) башын кѳпкѳ чайкап календарды карап турду да, мага ырахмат айтып чыгып кетти. Ошол сүрѳт саргайса да сакталып архивимде турат, кѳргѳн Сүкө 5сайын жаштыгымды, улуу талантка болгон терең сыйымды, анын АДАМДЫК сапатына апакай суктануумду эстеп жылмайып алам…

Көз ирмемдик кечелердеги кездешүүлөрдөн калган элестери менен гана эсимде калса дагы көп ирет түштөрүмдөн кетпеди, түшүмө кирген күнү экзамендеримден ийгиликтүү өтчүмүн, же болбосо ошол күнумдү бир жагымдуу жаңылык коштоп турчу, балалыктай баёо жаштыгыма балким арбагы жар болуп жүргөндүр, азыр деле колдоп тургансыйт. Ала-Арча бейитине студенттерди алып барганда анын арбагына атайылап куран багыштап кайтчубуз, акыркы ирет ушул жайда барып эскерип койдум… Улуу АДАМДЫН арбагынын алдында ыймандай сырымды жазып жаткан ушул ысык эскерүүм “мыйыгынан күлгөндөргө” муздак сезилиши мүмкүн. Бирок бул улуу таланттын тарыхта калтырган кайталангыс, эч нерсеге теңебес эмгектеринин жана ал тууралуу эскермелердин тамчысмына да татыбаган бул жазмамды, сүрөттөрдү, кол тамгасын Асыран аганын сунушу боюнча калтырып коюну туура көрдүм..

Тап 1Бегиева ДЖАМИЛАХАН.  Кыргыздын чыгаан акыны Жолон Мамытов агабыз жазган:
“Ал ак чачтар кара болчу көмүрдөй,
Залкар талант, чайпалбай да төгүлбөй.
Элестелип бүт дүйнөгө тарады,
Кыргыз ӨҢҮ_Сүймөнкулдун ӨҢҮ_ндөй”!..
Эмне деген саптар! Кандай гана залкарлар !!!

Дайардаган Асыран АЙДАРАЛИЕВ, Финляндия, Келсинки шаары.

Oct 12

«Сүрөт сынак» – «Ааламда Тынчтык»


15 ЖАШКА ЧЕЙИНКИ ТАЛАНТТУУ БАЛДАРДЫН «ААЛАМДА

ТЫНЧТЫК» АТТУУ КӨРКӨМ СҮРӨТ СЫНАГЫ.

Кадырлуу Көчмөндөр! «Кыргыз Көчү» мекенчилдер тобу 15 жашка чейинки сүрөт тартканды жактырган, жакшы көргөн жана талант-жөндөмдөрү ачыла баштаган жаш жеткинчектердин арасындагы «Ааламда Тынчтык» аттуу көркөм сүрөт тартуу сынагын жарыйалайт. Сынакка катышууну каалаган 15 жашка чейинки балдар жана кыздар А-5 көлөмүндөгү ак баракка өз колдору менен тынчтыкты чагылдырып тарткан (ачык асман, күн, гүлдөр, кооз жаратылыш, ж. б. у. с.) сүрөттөрүн ата-энелеринин жардамы менен «Кыргыз Көчү» тобунун дарегине жөнөтүп турушат. Андан тышкары ар ким өзү тарткан сүрөтүнө кошумча маалымат катары өзүнүн аты-жөнү жана сүрөтүн, жашын, жашаган өлкөсүн, шаарын же айылын толук жазып бериши кажет. Сүрөт тартууну түстүү карандаш менен аткаруулары керек. «Сүрөт Сынак» 1-октябрдан 6-ноябрга чейин өткөрүлүп, жыйынтыгы 7-ноябрь, Басма сөз күнүндө жарыйаланат. Сүрөттөрүн жиберген балдар-кыздардын эмгектери калыстар тарабынан тыкыр тандоодон өткөрүлүп, алардын ичинен эң көп добуш алган жети жеңүүчү тандалып, байге катары ар бирине акчалай сыйлыктар берилет.

1 – орунга 120 $ доллар. Баш байге.
2 – орунга 80 $ доллар.
3 – орунга 60 $ доллар.
4 – орунга 50 $ доллар.
5 – орунга 40 $ доллар.
6 – орунга 30 $ доллар.
7 – орунга 25 $ доллар.

Ааламтордогу «Фейсбук» түйүнүндө «Ааламда Тынчтык» аттуу балдардын көркөм дүйнөсүн чагылдыра турган көркөм сүрөт сынак бойунча демилге көтөрүп уйуштургандар жана демөөрчүлөр:
1. Гүлсана САРНОГОЕВА. Италийа, Фолиньо шаарынан. 200 евро.
2. Асыран АЙДАРАЛИЕВ. Финляндия, Келсинки шаарынан. 100 евро.

Сүрөт сынактын жүрүшүн көзөмөлгө алып, башынан айагына чейин карап, калыстык менен жеңүүчүлөрдү тандап, жыйынтык чыгарып бере турган Калыстардын тобу:
1. Айтмырза АБЫЛКАСЫМОВ. Калыстар тобунун төрагасы. КР, Бишкек шаарынан.
2. Айжан КУЛМАМБЕТОВА. КР, Бишкек шаарынан.
3. Аида Ахмад ЖАМАЛ. БАЭ, Абу-Даби шаарынан.
4. Атыргүл ЗАКИРОВА.  Алтай крайы, Барнаул шаарынан.
5. Миргүл ӨМҮРАЛИЕВА. Италийа, Рим шаарынан.
6. Улан КОШАЛИЕВ. Корейа, Кимчон шаарынан.
7. Улан САТЫБАЙ. АКШ. Чикаго шаарынан. Сүрөтчү.

Сүрөттөрдү кабыл алуу жана «Кыргыз Көчүнө» жарыйалоо 1-октябрда башталды!.

Э 0
Баш 1
сүрөт 1

 

сүрөт
Сүрөт 2

 

Сүрөт 2

Сүрөт

Сынак 8

Сынак 6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сүрөт 2

Сынак 2
Сынак 3
Сынак 4
Сынак 1
Jun 23

«Кыл калем..»

Улан САТЫБАЕВ. Сүрөтчү. 1979-жылы 16-январда ордолуу Ош шаарында төрөлгөн. 2001-жылы Ош мамлекеттик университетинин көркөм сүрөт факультетин бүтүргөн. 1998-жылдан баштап ар кандай басмаканалар менен кызматташып, китептерди көркөмдөп-кооздоо, штаттан сырткаркы сүрөтчү-кооздоочу болуп эмгектенген. 1998 – 2000-жылдары археологиялык изилдөө жумуштары менен алектенген. Тартып, чиймелеген канча бир графикалык эмгектери Ош шаарынын 3000 миң жылдык мааракесинде атайын илимий негизде дайардалган китептерге басылган.2001-2004-жылдары Тургумбай Садыков атындагы КР Улуттук көркөм сүрөт академиясынын аспирантурасында «Май сүрөт» адистиги бойунча окуган. 20052011-жылдары аталган Улуттук академиянын алдындагы көркөм сүрөт окуу жайынын деректиринин окуу тарбия иштери бойунча орун басары болуп иштеген. 2007-жылдан баштап Кыргыз Сүрөтчүлөр сойузунун мүчөсү.Көптөгөн республикалык жана эл аралык сүрөт көргөзмөлөрдүн катышуучусу. Алган сыйлыктарынын чоңу, XIII-эл аралык «Шабыт» фестивалда III-орунга ээ болгон. Казакстан, Астана шаары 2010-жыл.

Учурда АКШ нын Чикаго шаарында жашайт.

 

Негизги чыгармалары:

Кечки тоодо. 2004 Холст, май. 80х120.

Сулайман Тоо. 2004 Холст, май. 80х120.Келсинки

Ысык-Көл. 2004 Холст, масло. 80х120.

Кошой-Коргон. 2007 Холст, май. 55х70.

Ак-Буура дарыйасы. 2007 Холст, май. 35х50.

Босого. 2007 Холст, май. 75х95.«»!.

 

Тандыр.


 

Күүгүм.

 

Таш-Рабат.

 

Байыш-Булак мазары. Токтогул.

 

Кошой-Коргон. Ат-Башыда.

 

пейзаж 1.

 

пейзаж.