*********************************************************

Ж Ы Л Д Ы З Д А Й   К Ы З Ы Ң  Б А Р,
К Ы Р Г Ы З !

Балким тагдыр чыгаар…
Балким Кудайдын күн мурунтан маңдайына жазган буйругудур…
А кезде анын алдында көптөгөн мүмкүнчүлүктөр бар болучу.

Жанына тынч, коркунучу да, зыяны да жок, өлкөнү талап-тоноп, ичип-жеп жатканына карабай мактап-жактап турган кулмүнөз КТРга же өкмөттүк гезиттердин бирине кирип алып “иштей” берсе да эчким аны кой демек эмес. Антпеди.

Жылдыз КМУнун 2-курсунда окуп жүрүп, 95-жылы, ошол кездеги эң опурталдуу деп саналган гезиттердин бири – “Асабага” келип кирди. “Асаба” 94-жылга чейин Акаевге ишенип, аны ар тараптан колдоп келип, кийин ал үй-бүлөсүнүн, аялы менен күйөө баласынын тилине кирип, “айный” баштагандан тартып, гезит “коррупцияланган машинага” каршы күрөшкө аттанган. Андыктан “Асабада” иштеген журналисттердин ар биринин өмүрү тобокелде экендигин, кокус Акүйдөн карөзгөй буйрук болсо, ошол замат сот аркылуу “жок болуп”, окуусунан “учуп” кетерин Жылдыз эң сонун билген. Билип туруп келген.

Ошентип, “балапан” чагынан башын баталгага байлаган Жылдыздын журналисттик ишинде да, турмушунда да “Асаба” гезити мыкты мектеп болду. Ал журналист катары ушул гезиттен бышып, ушул гезиттен жетилди. Ысыгына күйүп, суугуна тоңуп, тозогуна кайнады. Акүй “Асабаны” жалган жалаа менен сотко бердиртип, жыгып, сындырып, гезит ташыган автомашинасын, компьютерлерин, айлыкка деген акчасын, жадагалса телевизору менен жаман диванынан бери тартып алып, 20дан ашуун кызматкерин көчөгө кубалап чыкканда, Жылдыз да алар менен көчөдө калган. Акырындап “көчөдө калгандар” “Агымды” түптөп, агымга айланып, кайрадан ага баштаганда, Акүй анда да жөн жатпай, редакциянын имаратына өрттөөчү бөтөлкө ыргыттырып, аз жерден өрттөнбөй, өзүбүз өчүрүп калганда Жылдыз да өрттүн ичинде болгон…

Мен мунун баарын эмне себептен айтып жатам? Эгер Жылдыздын Кыз Жаңылдай эр мүнөзүн билбесем, эмикинин эбилген-себилген эркектеринен алда канча кайраттуу, алда канча тайманбас экенине көзүм жетпесе айтпас элем. Анын кандан-бектен жалтанбаган өрттүгү жазган ар бир макаласынан көрүнүп турчу. Анын ар бир макаласы менен колумдан өтөр эле. “Адептүү”, “жоош” журналисттердин кол жазмасын Алым Токтомушев окуп чыкса, ар дайым мылтыктын огуна, жаанын жебесине окшоп, атылып кеткенге, чачылып кеткенге даяр турган, тебелейм дегендин терисин сыйрып ийгенден кайра тартпаган, “тентек”, “жинди” Жылдыздын кол жазмасын мен окучумун. …

Мен анын оңой менен кыздардан издеп табалбай турган, мыкты тарбияланган кыргыз кыздарына таандык, ата-салтыбызга ылайык азаттыктын алкагында өскөн, бирок ошол азаттыгынан да ашкан азаттыгы бар үчүн, ошол эле учурда азыркы доордун тыйындай майдаланып, кагаздай ушаланып, кылтылдаган, жылтылдаган, “сымаптай сыпайы”, “жубандай жука” эркектеринин миң-миңине алмашкыс касиети бар үчүн сыйлагам Жылдызды! Аны азыр да сыйлайм, кызымдай жакшы көрөм!

Жылдыздын мүнөзүндөй мүнөздү мүмкүн буга дейре таланттуу жазуучу Медетбек Сейталиевдин “Тегирменчинин кызы менен орус классиги А. Куприндин “Олесясынан” көрбөсөм, башкалардан көрө элекмин.

Мындай эрки бекем, оттон-суудан жалтанбаган эр жүрөк кыздарды кыргыз энелер гана төрөгөн. Дагы төрөйт. 7-апрелден кийинки бир окуя эсиме түшүүдө.

Ошол күн Бакиевдердин огунан курман болгон балдардын сөөгү коюла турган күн эле. Кыялбек экөөбүздү ыр окуп бергиле деп чакыртышкан. Өкмөттүк трибунанын алдында чыгууга даяр болуп, бурчта турганбыз. Быкпырдай кайнаган эл маркумдарга топурак салганы келген. Жанымда Жылдыз, дагы башка биртоп белгилүү адамдар бар. Аңгыча кайдан-жайдан чыга калганын билбейм, айтылуу хирург, Кыргыз Эл Баатыры Мамбет Мамакеев пайда болуп, саламдашып, туруп калдык. Убактылуу Өкмөттүн мүчөлөрү ана келет, мына келет болуп күтүп калган кез. Келе калса эле алардын этегине эрмешип, трибунага чыгып кетсем деген Мамакеевдин ниетин Жылдыз кайдан байкап калганын билбейм:

– Кечээ эле Максимдин көзүн асман-айга теңеп, жерге-сууга тийгизбей мактап жүрбөдүңүз беле? Эми так ошол кан ичкичтердин колунан каза болгондордун азасына кайсыл бетиңиз менен келип олтурасыз?-деди.

Бул сөз ошол кезде бомба түшкөн сөз менен барабар сөз эле. Ошондо мен Эл Баатыры наамы бар чоң эле кишинин кантип кичирейип, көпчүлүктөн арасына кантип житип кеткенин биринчи ирээт көрүшүм.

Бүгүн ошондогу Жылдыздын сөзү эл арасында аңыз болуп айтылып калды. Кан төгүлүп турган 7-апрелде аянттагы жамгырдай жааган окко карабастан жол баштап: “Кыргыздар чегинбегиле, кыргыз качан октон коркчу эле!” деп намыс болуп кайрап жүргөн Жылдыздын эрдигине суктанып жүргөндөр канча, азыр?

Бакиевдин Акаевден да ашып түшүп, жети баштуу желмогузга айланып, криминалдашып бүткөн бийлиги менен аеосуз кармашкан журналисттердин алдыңкы сабында да дал ушул “Айат пресс” гезитинин башкы редактору Жылдыз Мусабекова турганын жалпы элибиз жакшы билет. Аны акыркы күндөрү коркутуп-үркүтүп, үй-бүлөңдүн, балдарыңдын көзүн тазалайбыз, өзүңдү ким көрдү кылып жок кылабыз деп, артынан “ажал” болуп аңдый башташкан. Ошондой учурларда далай эркектер аялдардын этегине кире качып тым болгон. Жылдыз гана майышкан жок. Үй-бүлөсүн айлына алып барып “катып” салып, өзүнүн өмүрүнө кайыл болуп, ак калпак кыргыз элинин азаттыгы үчүн күрөштү. Күрөшү текке кеткен жок.

Мен Жылдыздай кызы бар Кыргыз элине, Кыргыз элине Жылдыздай кызды берген Ат-Башы элине чексиз ыраазымын!
Ат-Башынын эли кызын кандай сыйласа, байыртан кыз сыйлаган уюткулуу салты бар Кыргыз эли Жылдызды да так ошондой сыйлап алат деп ишенем!

Шайлообек ДҮЙШЕЕВ, Кыргыз Эл акыны, Байдылда Сарногоев атындагы Эларалык адабий сыйлыктын лауреаты.

(INTER.KG) маалымат булагынан алынды.