Чак ФИНИ.

«МИЛЛИАРДСЫЗ МИЛЛИАРДЕР»..

Бул адам азыр 81 жашта. Атактуу “DUTY FREE” компаниясынын негиздөөчүсү Чак Фини ушул жаш курагына чейин 7,5 миллиард доллар табууга жетишти. Бирок самандай акчасы сапырылган бул «миллиардердин» астында айдаган менчик машинеси жок, эң арзан учактар менен учат, дайыма жашаган үйү батир. Чак Фининин колунда тагынып жүргөн саатынын баасы болгону 15 гана «бакс» турат. Кычырап кийинбейт, көйнөгү да анча аша чаппайт, жөнөкөй жана арзан. Ал эми өзү туулуп өскөн тарыхый мекени Ирландияда Чакты кадимки жөнөкөй турист катары кабыл алышат экен. Тамактанганда ар дайым «зкускалык» чакан күркөлөрдөн, порттордогу майда соода сатык дүкөн, ашканаларга кирет. Ресторан, кафе дегенге дегеле басып барбайт, жумуштарынын көбүн метрого жана такси ккызматы менен пайдаланып бүтүргөндү жактырат.

Финини мындай жүрүш-турушу менен жеткен сараң, бир тыйынга зар, чык татырбас Чынарбай дешиңер мүмкүн. Бирок андай эмес. Акыркы отуз жыл ичинде Чак жалаң кайрымдуулук катары «чачкан» каражаты 6 миллиард доллардан ашып кеткен. Бул самандай сапырылган каражат АКШ нын, Вьетнамдын, Австралиянын, Түштүк Африканын, Ирландиянын жана Бермуд аралындагы өлкөлөрдүн билим берүү тармактарына, ден-соолук мекемелерине, илимий чөйрөлөрүнө жумшалат. Эң негизгиси ушул өлкөлөрдөгү кары-картаңдарды кармаган атайын үй, мекемелерге катуу кайрымдуулук кылат. Ал кишинин ушу менен эле токтоп калуу ниети да жок, бүгүнкү күндө болжолдуу айткан долбоору боюнча 2016-жылга чейин тапкан жана калган каражаттарынын баарын дал ушундай эле кайрымдуулук ишин улантып, жардамга муктаждардан жарым центин да аябасын ачык билдирген.

Чак Фининин андан сырткары мындай «өнөрүн» дагы айта кетүү керек. Акчасы «саман» бул «богачты» байлык гана эмес атак-даңк деген нерсе да эч кызыктырбайт. Миллиарддарын таратып жатып ал андай иштерин ар дайым жашыруун жана жабык болушун каалап келген. Ачыка чыгарууну каалабаган, ошондуктан алгачкы 15 жылда анын мындай берешен кайрымдуулугу туурасында эч ким билген да, ойлогон да эмес.

Кийин ачыка чыгып, дүң түшүп айтыла баштаганда кадимкидей капаланганы бар. Ушундай учурлардан соң Фини өзүн бардык каалоочулардан алыс кармаганды салтка айлантып алган. Маселен, белгилүү болгону, азыркыга, 2012-жылга чейин берген маеги бештен ашпайт.

Чак Фини – укмуштай керемет адам. Бизнести дээрлик жок нерседен баштап, аз гана жыл аралыгында 200 кызматкери менен 27 өлкөгө компаниясын үзүрлүү иштетүүгө үлгүрүп, зор ийгиликтерге жетише алган. Тапкан каражаты кескин жогорулап, кирешеси өтө тездик менен өсүп баштаган, бирок ошол эле замат ал кирешенин теңинен көбү «The Atlantic Philanthropies» аттуу кайрымдуулук фондуна тынымсыз которулуп турган.

«Мен толук ишенем, кимдир бирөөгө берген акчаңдын пайдалуу жака кетип жатканын көрүп башкага караганда ушундай чексиз канаатануу аласың. Ошол нерсенин артынан абдан керектүү жайлар пайда болот экен, мисалы, заңгыраган Бейтапкана. Мунун өзү канндай мыкты жумуш, тапкан акчаңды катып, банкка кармап, чогулткандан көрөкчө пайпдасы зор ишке жумшоо миң эсе пайдалуу» деген маалыматты жактырат Чак ФИНИ.

Билл Гейтс Чакты «адамдагы укмуштай бийик сапат, жакшылык кылуунун эң бийик үлгүсү, бул адам тирүүлүктө деле жакшынакай ишти ченемсиз өлчөмдө жасап койсо болоорун далилдеп салды» деген чындыгын ачык жар салып айтканы бар..

Фатима МАХМАДОВА, Малазия.